Denizlerimizi Öldürüyoruz!

3 min readMar 4, 2021

Su, kendisi ve içinde barındırdığı yüz binlerce türle canlılar için tam bir hayat kaynağı. Ayrıca soluduğumuz oksijenin %50'sine yakınını sularımızdan karşılıyoruz. Peki biz tüm canlılar için olmazsa olmaz nitelikteki suya ne kadar önem veriyoruz? Ya da önem veriyor muyuz?

Sudaki Yaşam

Sudaki yaşam ve deniz kirliliği, Birleşmiş Milletlerin sürdürülebilirlik hedefleri kapsamındaki bir konu. Sudaki yaşam, sürdürülebilir kalkınma için okyanuslar, denizler ve deniz kaynaklarının korunması olarak tanımlanabilir. Denizler tek hücreli canlılardan dünyadaki en büyük canlı olan mavi balinaya kadar, 200.000'den fazla türe ev sahipliği yapıyor. Ayrıca, en çok canlı türünün yaşadığı ekosistemlerden biri olan mercan kayalıkları da denizlerde bulunuyor. Bizler gıda ilaç ve doğal yakıt başta olmak üzere pek çok ihtiyacımızı denizler aracılığıyla karşılayabiliyoruz. Dünya üzerinde 38 milyondan fazla aile, geçimini denizlerde balıkçılık yaparak sağlıyor. Denizleri korumak, iklim değişikliğinin etkilerini önemli ölçüde azaltıyor. Denizlerimiz, atıkların doğal yöntemlerle temizlenmesini sağlıyor.

Denizlerimizi Boğuyoruz

Denizlerin taşımacılık ve turizm amacıyla kullanılması, evsel ve endüstriyel atıkların arıtılmadan veya kısmen arıtılarak denize verilmesi, deniz kazaları sonucu meydana gelen petrol akıntıları, akarsulardan denizlere ulaşan tarımsal atıklar, insanların attığı çöpler kirlenmeyi meydana getiren başlıca etkenlerdir. Yani deniz ve kıyı ekosistemleri hem toplum hem de tüketim uygulamaları yüzünden tehlikedeler. Denizlerin ve okyanusların kimyasından akıntılarına kadar birçok etken dünyayı yaşanılabilir hale getirmede büyük rol oynuyor. Okyanuslar, hava ve iklimi düzenlemeye yardımcı oluyorlar.

Fakat insanlık, dünyayı yaşanılabilir hale getirmede bu kadar etkisi olan denizlere ve okyanuslara her yıl en az 8 milyon ton plastik atarak karşılık veriyor. Bu plastiklerin deniz canlıları tarafından tüketilmesi, o deniz canlılarını tüketen canlıların yani insanların da sağlığını tehlikeye atıyor. Bunlar olurken aşırı avlanma da bir yandan devam ediyor. Kısacası su canlılarının soylarını hem kirlettiğimiz yaşam alanları hem de aşırı avlanmayla tehlikeye sokuyoruz. Eğer bu şekilde devam ederse 2050 için öngörülen sonuç; denizlerde balıktan çok plastiğin olacağı.

“Dünyamızı kurtarabilecek son nesiliz.”

Dünya serbest dalış rekortmeni Şahika Ercümen, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Türkiye temsilciliği tarafından “Sudaki Yaşam Savunucusu” ilan edildi.

“Dünyamız, asit yağmurları, çölleşme, plastik, toksik atıklar, istilacı türler gibi birçok zarara maruz kalıyor. Biz dünyamızı kurtaracak son nesiliz, hemen şimdi harekete geçmezsek başka yaşanılabilir bir dünyamız olmayabilir. Ekolojinin bütünsellik ilkesi açısından baktığımızda bunlar küresel sorunlar. Dünyanın öbür ucunda denize atılan plastik bir atık Türkiye sularında karaya vurabiliyor, iklim değişikliği hem okyanus ve denizlerimizi olumsuz etkiliyor hem de yerli türleri tehdit ediyor. Küresel amaçlarımıza yerel ve küresel çözümler üretmenin önemli olduğuna inanıyorum. Umarım gezegenimiz biraz nefes alabilir.”
Şahika Ercümen

Dünyamızı kurtarabilecek son nesil olan bizlerin de birer sudaki yaşam savunucusu olup denizlerimizdeki kirliliği azaltmamız gerekiyor. Ama nasıl?

Denizlerimizdeki Kirliliği Nasıl Azaltabiliriz?

Öncelikle yapmamız gereken şey tabii ki kirletmemek. Çöplerimizi, sigara izmaritlerimizi denize atmamamız gerektiğinden bahsetmeyeceğim. Eminim ki çoğumuz zaten bunları yapmıyordur. Ben size “Çöpkapar” projesinden bahsetmek istiyorum.

İBB, Cif ve Kızılay iş birliği ile geliştirilen “Çöpkapar Projesi” denizlerimizdeki kirliliği azaltmak için bize bir çözüm sunuyor. Şu anda İstanbul’da 20 adet çöpkapar var. Her bir çöpkapar saatte 25.000 litre su filtreliyor, aynı zamanda günde 15 kilograma kadar atık toplayabiliyor. Yılda yaklaşık 110 ton atık toplanması hedefleniyor. Peki bu yeterli mi? Tabii ki hayır. Çünkü denizlerimizi 110 tondan çok daha fazla kirlettik.